مقالات
شناخت ارزشها، یک قدم قبل از هدفگذاری
دسامبر
آیا تا بحال در زندگی‌تان هدفگذاری کردید؟
آیا به اهدافی که برای خودتان در زندگی مشخص کرده‌اید، رسیدید؟
آیا برایتان پیش آمده به هدفی که داشتید، رسیده باشید ولی حال دلتان خوب نبوده باشد؟
می‌خواهم در این مقاله در مورد موضوعی صحبت کنم که یکی از موارد موردنیاز قبل از هدفگذاری است و آن مبحث “ارزشها“ ست. اگر هدفگذاریتان را در راستای ارزشهایتان تعیین کنید، با انجام آن و رسیدن به اهدافتان حال دلتان عالی خواهد بود.
ارزش چیست؟
اگر از اغلب انسانها سئوال کنیم که ارزش یعنی چی؟ جواب می‌دهند: چیز خوبی است، من ارزش را دوست دارم، ما باید با ارزشها زندگی کنیم. ما باید ارزشهای والایی در زندگی داشته باشیم و …
راستی تعریف شما از ارزش چیست؟؟؟!
ارزشها چیزهایی هستند که در زندگی برای ما مهم هستند. چیزهایی که از اعماق قلبمان دوستشان داریم.
اصولی هستند که ما بصورت آزادانه و نه به خاطر اطرافیان و جامعه آن را انتخاب می‌کنیم.
و به زبان ساده، ارزشها یعنی از نظر شما، انجام دادن چه کاری خوب است.
تفاوت هدف و ارزش
هدف چیزهایی است که ما می‌خواهیم به دست بیاریم. مثل: پول، ماشین، کسب و کار، خانه و …
ارزش رفتاری که می‌خواهیم از خودمان نشان دهیم و اینکه چگونه انسانی می‌خواهیم باشیم.
به طور مثال، یکی از ارزشهای من آموزش و یادگیری است، از طرفی هدف دارم که سال بعد در برج میلاد سخنرانی داشته باشم، در طی این مدت تمام تلاشم را می‌کنم و کارهای موردنیاز برای این سخنرانی را انجام می‌دهم، حال اگر موعد مقرر برسد و من متوجه شوم که در برج میلاد اتفاقی افتاده که اجازه سخنرانی به هیچکس را نمی‌دهند، باید چه کاری انجام دهم. آیا باید دنیا برای من به آخر برسد.
درست است که من به هدفم نرسیده‌ام ولی چون در این مدت با ارزشهایم زندگی کردم، این سختیها برایم لذت بخش است. برای من مهم این است که در طی این مسیر و رسیدن به این هدف به چه انسانی تبدیل شده‌ام و چه تغییراتی کرده‌ام. البته برای کسی که صرفاً هدف برایش مهم است، بسیار ناراحت می‌شود و شاید افسردگی هم بگیرد!!!
اگر زندگی را مثل دریایی تصور کنیم و هدف، رسیدن به فانوس دریایی، ارزشها همانند قطب نمایی هستند که جهت حرکت ما را نشان می‌دهد.
ما انسانها وقتی ارزشهایمان را شناخته و با آن زندگی کنیم، باید به این موضوع توجه داشته باشیم که مهم نیست دنیا چه رفتاری با من دارد، چه چیزهایی به من می‌دهد و یا چه چیزهایی از من می‌گیرد، مهم این است من چه رفتاری از خودم بروز می‌دهم.
زندگی با ارزشها بسیار لذت بخش است، چون یک حس درونی است.
با چند مثال این مورد را بیشتر توضیح می‌دهم.
فکر کنید هدف من درآمد ده میلیون تومان برای 6ماه دیگر باشد، ارزش من هم صداقت و درستی است.
اما در محل کار جدیدم، کسب درآمد با هر روش و ترفندی صورت می گیرد، من می توانم ارزش صداقت و درستی خودم را زیرپا بگذارم و به هر دوز و کلک به هدفم برسم، ولی حس و حال خوبی نداشتته باشم. یا اینکه با ارزشهایم زندگی کنم و آن کار را نپذیرم.
شناخت ارزشها در تصمیمات کوچک و بزرگ ما مثل: انتخاب دوست، انتخاب همسر، شغل، محل زندگی و تربیت فرزند و … بسیار اهمیت دارد.
زوجینی که در زندگی دچار مشکلات می‌شوند، اغلب به ارزشهای همدیگر توجهی نمی‌کنند و دچار تعارضاتی در زندگی مشترک خود می‌شوند. (قابل توجه مجردین)
حال اینجا برایتان لیست ارزشها را قرار می‌دهم تا شما بتوانید ارزشهای خود را پیدا کنید. لطفاً قلم و کاغذی همراهتان باشد تا مواردی که به نظرتان برای شما اهمیت دارد، علامت گذاری کنید.
- پذیرش: پذیرفتن خود، دیگران و زندگی.
- ماجراجویی: تجربیات نو را تجربه کردن.
- قاطعیت: ضمن احترام به حقوق دیگران برای دریافت حقوق انسانی خود و پاسخ به نیازهای شخصی و اقدام کردن.
- اصالت: خودواقعی بودن.
- مراقبت: مراقبت از خود، دیگران یا محیط زیست.
- مهربانی: بروز رفتارهای مهربانانه نسبت به خود و دیگران به خصوص در مواقع سختی.
- هیجان: جست‌وجوگری، ابداع فعالیتهای مهیج و تازه.
- غمخواری و شفقت: مهربان بودن با خود و دیگران، دلسوز دیگران بودن در هنگام درد و رنج
- ارتباط: معطوف کردن تمام حواس به کار در حال اجرا یا شخص در حال صحبت.
- مشارکت: همیار و کمک، سخاوت
- همکاری: مشارکت با دیگران
- شجاعت: دلیر و نترس بودن، ایستادگی در برابر ترس و اضطراب
- خلاقیت: خلاق و مبدع بودن در کار یا بازی.
- کنجکاوی: علاقه‌مند بودن به کشف و شناسایی، تمایل شدید به فهم و یادگیری
- تشویق و دلگرمی: تشویق رفتارهایی که برای خود و دیگران ارزشمند است
- انصاف و عدالت: داشتن رفتار منصفانه نسبت به خود و دیگران، دفاع از حقوق خود و دیگران
- تندرستی: حفظ، نگهداری و مراقبت از سلامت خود
- انعطاف‌پذیری: سازگاری با شرایط سخت و چالش برانگیز از روی میل
- آزادی: آزادانه زندگی کنم، چگونگی زندگی، رفتار و شکل رابطه‌ام با دیگران را خودم انتخاب کنم
- دوستی: برخورد گرم و صمیمی، گشوده و پذیرا بودن. کمک و یاری دادن به دیگران
- بخشش: بخشش داشتن نسبت به خود و دیگران، رها کردن سرزنشگری
- تفریح و نشاط: خندیدن، شوخ طبعی، شرکت در فعالیت‌ها و بازی‌های مفرح یا ایجاد شرایط و محیط شوخی و تفریح
- قدرشناسی: قدرشناسی از خود و دیگران و دنیای پیرامون
- صداقت: درستکار و راستگو بودن، صادق بودن با خود و دیگران
- پشتکار: سخت‌کوشی، تعهد، وفای به عهد
- صمیمت: گشاده رو بودن و بازبودن در برابر دیگران. درمیان گذاشتن افکار و احساسات با دیگران. نزدیکی فکری، عاطفی و فیزیکی.
- ذهن آگاهی: هوشیار و کنجکاو بودن. برقراری تماس با آنچه در لحظه می‌توان تجربه کرد
- استقامت: انجام تکالیف و وظایف با جدیت حتی با وجود ترس و مشکل
- احترام: رفتار محترمانه با خود و دیگران، توجه صمیمانه و رعایت حال دیگران
- مسئولیت‌پذیر: پذیرفتن مسئولیت افکار و احساسات و اعمال خود، پاسخگو بودن و داشتن رفتاری مسئولانه
- تمایلات جنسی: شناخت درست تمایلات جنسی، ابراز و بیان تمایلات جنسی خود.
- لذت طلبی: به دنبال تجربه‌های لذت بخش بودن. ایجاد شرایط لذت بخش برای خود و دیگران
- مهارت: استفاده مداوم از مهارتهای خود، ارتقای دائمی مهارت‌ها
- زیبایی: قدردان زیبایی، خالق زیبایی و پرورش دهنده یا ترویج کننده زیبایی در خود، دیگران و محیط اطراف
- تناسب اندام: حفظ یا بهبود تناسب اندام، مراقب از سلامت فیزیکی و روحی
و مواردی مثل : شکیبایی، صبر، معنویت، اعتماد، عشق، نظم، امنیت و …
البته لیست ارزشها بیشتر از این می‌باشد و شما می توانید خودتان به این لیست اضافه کنید.
اگر لیستتان را نگاه کنید متوجه خواهید شد که اکثر موارد را علامت‌گذاری کرده‌اید، چون همه ما انسانها تمام موارد بالا را در خودمان داریم، اما فردی به یک مورد بیشتر و به یک مورد کمتر اهمیت می‌دهد. و نیز در این لیست خوب و بد وجود ندارد. ممکن است یک مورد برای یک فرد خوب و برای فردی دیگر بد باشد.
مثلاً خوش قولی برای من یک ارزش است ولی برای دوست من آنتایم بودن و خوش قولی ارزشی ندارد.
اما پیشنهاد می‌کنم از تمام مواردی که علامت‌گذاری کرده‌اید تنها شش مورد که از همه بیشتر برایتان مهم است را در نظر گرفته و در برگه‌تان بنویسید، تا بتوانید انرژی و زمانتان را برای این 6 مورد صرف کنید.
البته یادتان باشد که این ارزشها ثابت نیستند و ممکن به مروز زمان، افزایش سن، موقعیت زندگی و اجتماعی این 6مورد تغییر کند، در نتیجه سالی یکبار برای مرور این لیست زمان بگذارید.
ما با شناخت ارزشهای خودمان و نزدیکانمان می توانیم از زندگی و ارتباطاتمان لذت بیشتری ببریم، زیرا خودآگاه خواهیم شد.
دوستان عزیزم، لطفاً قبل از مرور دوباره لیست، این چند نکته را در نظر داشته باشید.
- ارزشهای هر شخص، مربوط به خودش است و ربطی به دیگران ندارد (البته تا وقتی که به کسی آسیب نزند).
- ارزشهایتان را در دیگران جستو نکنید. ارزش، نحوه‌ی رفتار ماست. تصور کنید من خودم آدم بی‌نظمی باشم و از دیگران توقع داشته باشم بانظم باشند!!! مسلماً رفتار درستی نیست.
- ارزشها “چه می‌خواهم” نیست، بلکه “می‌خواهم چگونه انسانی باشم” و یا “چگونه رفتار کنم؟” می‌باشد.
- ارزشها رفتارهایی هستند که ما انجام می‌دهیم، نه چیزهایی که دنیا در اختیار ما می‌گذارد یا از ما می‌گیرد. من اگر با ارزشهایم زندگی کنم، کاری ندارم دنیا و انسانها چه رفتاری با من دارند، مهم این است که من چه رفتاری از خودم بروز می‌دهم.
حالا که ارزشهایتان را شناختید و به آنها آگاه شدید می‌توانید اهدافتان را در راستای ارزشهایتان مشخص کنید. اهداف فردی، خانوادگی، اجتماعی و شغلی و…
منتظر مقاله بعدی ما راجع به هدفگذاری باشید.
حال دلتون عالی./آنا/
